05/08/2019 - verhalen uit het archief

Op bezoek bij... Cohousing Waasland

De afgelopen tijd kwam Cohousing Waasland meermaals in het nieuws, vooral na de feestelijke opening van het project eind 2018. Samenhuizen vzw stond dan ook te springen om er zelf eens een kijkje te gaan nemen en sprak met drie bewoners. “De groep heeft elkaar inmiddels echt door en door leren kennen”.

De afgelopen tijd kwam Cohousing Waasland meermaals in het nieuws, vooral na de feestelijke opening van het project eind 2018. Samenhuizen vzw stond dan ook te springen om er zelf eens een kijkje te gaan nemen en sprak met drie bewoners. “De groep heeft elkaar inmiddels echt door en door leren kennen”. 

Aangekomen bij Cohousing Waasland in Sint-Niklaas waan ik mij in eerste instantie bijna in een veld, want de voortuin die langs de huizen loopt is ingepalmd door een prachtige en veelkleurige bloemenzee. Niels Strobbe wandelt me tegemoet en ontvangt me in het gemeenschappelijke paviljoen waar ook Veerle De Hauwere en Elke Van den Bergh – twee andere bewoonsters van Cohousing Waasland – al op me zitten te wachten. 

Net als veel andere cohousingprojecten heeft Waasland er een vrij lang traject op zitten – tussen de start en de eerste bewoning zat ongeveer zeven jaar. “Voordeel van het langere traject is dat je de tijd hebt om elkaar te leren kennen, samen te werken aan een visie en allerlei zaken af te tasten”,  zegt Elke. 

“Er zaten ook mensen in de groep die bijvoorbeeld twee jaar met ons mee vergaderd hebben, en dan tot de conclusie kwamen dat cohousing toch niet hun ding is. Dat kan gebeuren en het is belangrijk dat mensen zich dit realiseren voordat ze al in het project wonen. Ergens was het dus ook goed dat het traject wat langer geduurd heeft. Groepsvorming heeft nu eenmaal tijd nodig. In die tijd hebben we vergaderd, maar ook veel ontspannende activiteiten gedaan, bijvoorbeeld samen op weekenduitstap of een wandeling.

Dat de groepsvorming zoveel tijd vroeg, heeft misschien ook wel met de ligging te maken. “Rond 2011 was cohousing nog niet zo bekend. Mensen zijn vaak traditioneel ingesteld, zeker wanneer het op wonen aankomt. Mensen zien soms niets in een ecologisch cohousingproject of weten niet wat ze er zich bij moeten voorstellen. Het was niet eenvoudig om gelijkgestemden te vinden die hier wel iets in zien”. Vooral Elke als initiatiefneemster kan dit beamen. 

Voor Niels was het ecologisch wonen in gemeenschap juist precies wat hij zocht: “Zomaar ergens een appartement kopen en er dan in mijn eentje gaan wonen zag ik niet echt zitten. Dat er hier altijd wel mensen rondlopen en je vaak wel iemand tegenkomt, vind ik een meerwaarde. Daarnaast zijn veel ecologische opties te duur om te realiseren als je alleen bent. Omdat we hier met 22 huishoudens wonen, worden die opties ineens wel betaalbaar.” 

Zo is er bij de bouw van Cohousing Waasland veelvuldig gebruikgemaakt van duurzame materialen en zijn allerlei ecologische snufjes geïntegreerd om zo milieuvriendelijk mogelijk te wonen. De huizen hebben allemaal een karakteristieke houtskeletgevel, wat het project een warme uitstraling geeft. Daarnaast zijn de wanden deels van kalkzandsteen. Een geothermische installatie in combinatie met warmtepompen zorgt voor de verwarming. Het regenwater dat op het dak valt, wordt opgevangen en gebruikt om de toiletten mee door te spoelen. Onlangs hebben de bewoners besloten om tweedehands zonnepanelen op het dak te zetten in het kader van een Europees studieproject. De groep zet ook in op autodelen door samen een elektrische deelwagen aan te kopen. 

Inmiddels is Cohousing Waasland sinds 2018 bewoond. De 22 wooneenheden zijn allemaal een beetje anders: iedere bewoner heeft in zijn woning volledig zijn eigen goesting kunnen doen. Om de kosten wat te drukken koos men er soms wel voor  om met een aantal bewoners samen zaken aan te kopen, zoals de vloeren. 

Nu iedereen er al een aantal maanden tot een jaar woont, doet het project al ‘af’ aan. Zelfs de tuin is al verbazingwekkend begroeid en afgewerkt. “Er moeten nog wel wat zaken bij komen – het kippenhok bijvoorbeeld – maar dat zal pas zijn als we opnieuw tijd hebben om een klusdag te organiseren”, stelt Veerle. 

Een andere grote meerwaarde van het wonen in een cohousing is volgens alle drie de bewoners het onderlinge contact en indien nodig burenhulp. Elke: “Het is al twee keer voorgekomen dat iemand uit onze groep een ongeluk overkwam. Dan springt er al snel iemand binnen om te horen hoe het gaat en om te zien waar we die persoon mee kunnen helpen”. “Nadeel van het nauwe contact onder de bewoners is dat het hier soms wel een halfuur duurt om wat groenteafval naar de composthoop te brengen”, vertellen de drie lachend. 

Cohousing Waasland doorliep misschien een wat trager groepsvormingsproces, maar de zoektocht naar de site verliep vrij vlot. Dat kwam mede door de proactieve houding van de Stad Sint-Niklaas, Elke legt uit: “Vanaf het begin was de Stad het project genegen en hebben ze ons ondersteund met advies. De Stad heeft ook mogelijke sites gesuggereerd. De site van de Stad is het uiteindelijk niet geworden, maar ze hebben ons wel geholpen om de huidige site te vinden en in contact te komen met de toenmalige eigenaar.”

Ook in de latere fasen heeft de Stad Sint-Niklaas het project verder gefaciliteerd, bijvoorbeeld via ondersteuning in de jury van de ontwerpwedstrijd voor architecten en ook door bepaalde regels minder streng toe te passen. Zo kreeg de groep een toelating om een extra bouwlaag toe te voegen: “Hierdoor konden we compacter bouwen en wat ons toeliet minder grondoppervlak in beslag nemen. Op die manier heeft de Stad ons echt vooruit geholpen”. Daarnaast heeft Cohousing Waasland nog een aanzienlijke subsidie van de Provincie Oost-Vlaanderen gekregen in het kader van ‘Experimentele Woonvormen’.

Wat met groepen die nog maar aan de start staan van een cohousingtraject? Elke heeft voor hen twee nuttige adviezen: “Neem zeker de tijd voor de groepsvorming. Veel groepen nemen tegenwoordig een  groepsbegeleider, maar dit hoeft niet perse en kan ook de autonomie van de groep inperken. In onze groep was een begeleider niet echt nodig, omdat we een heel diverse groep hebben met veel verschillende competenties en talenten. Er waren altijd wel een paar mensen die ergens verstand van hadden. Dus zorg er zeker voor dat je een diverse groep hebt, diversiteit maakt de groep altijd sterker.” 

Niels raadt groepen aan om meer zaken zelf te doen, “Als je er de tijd en de competenties voor hebt natuurlijk. Wij hebben bijvoorbeeld zelf de vloerverwarming gelegd. Teamwerk versterkt de groep en het spaart ook nog eens kosten uit.”

Dit 'samenhuisverhaal' is geschreven in 2019 en komt uit het samenhuizen archief.
Ben je benieuwd waar Cohousing Waasland vandaag staat? Tijdens de Samenhuizenreis '22 bezochten we het project wederom en schreven een kort verslag, lees het hier. Volg Cohousing Waasland via hun website.