06/03/2017 - verhalen uit het archief

Op de koffie bij... Abbeyfield Le Martin Pêcheur

Steeds minder mensen willen hun laatste levensfase doorbrengen in een woonzorgcentrum – zo bleek uit mediaberichten de afgelopen tijd. Welke opties zijn er qua gemeenschappelijk wonen voor ouderen? Samenhuizen vzw nam polshoogte bij Abbeyfield in Watermaal-Bosvoorde (Brussel) en ging op de koffie bij bewoners Xavier, Marie-Jeanne en Nicole en Abbeyfield-vrijwilligster Danielle.

Abbeyfield, wat is dat precies? Allereerst een gedeelde thuis voor bewoners van vijfenvijftig jaar en ouder. “Alle bewoners moeten zelfstandig kunnen wonen. Het huis is ontworpen met het oog op levenslang wonen, maar er is geen zorg aanwezig”, aldus Abbeyfield-vrijwilligster Danielle. De bewoners delen verschillende ruimtes met elkaar – een woonkamer, eetkamer, keuken, tuin, moestuin, gastenkamers en wasruimte - en hebben daarnaast ook elk hun eigen appartement. 

De van oorsprong Engelse organisatie werd in Engeland opgericht in de jaren ’50, maar inmiddels is Abbeyfield in verschillende landen actief.  De oprichter – een oud-legerofficier – wilde eenzaamheid onder oorlogsweduwes tegengaan door ze te laten samenhuizen. “Ook in  België is eenzaamheid onder ouderen een schrijnend probleem”, aldus Danielle. Gemeenschappelijk wonen kan een oplossing bieden.

“Daarnaast willen we ook dat de mensen hun eigen toekomst in handen nemen, ook als ze ouder worden”, aldus Danielle, “De bewoners zijn daarom zelf verantwoordelijk voor de organisatie van hun huis – heel anders dan bijvoorbeeld in een woonzorgcentrum”. 

Delen houdt bij Abbeyfield in Watermaal-Bosvoorde meer in dan enkel het delen van ruimte, de bewoners brengen veel tijd samen door: “Samen eten doen we vijf keer per week. We hebben een beurtrollensysteem zodat iedereen af en toe kookt”, aldus Nicole (56). Marie-Jeanne (78) vult aan: “We gaan ook regelmatig met z’n allen op stap: naar een concert of een tentoonstelling”. 

Veiligheid is een ander belangrijk aspect in de keuze van de bewoners om samen te huizen: “Vroeger ging ik niet vaak uit, ik woonde in een onveilige buurt, ik kwam daarom ’s avonds niet graag alleen op straat”, zo vertelt Marie-Jeanne. “Hier houdt iedereen elkaar ook een beetje in het oog, wat belangrijk is nu we een dagje ouder zijn.” 

De bewoners hebben er allemaal een flinke zoektocht op zitten naar wat voor hen de perfecte plek is om oud te worden. “Ik had wel over Abbeyfield gehoord, maar ik dacht dat het iets voor hoogbejaarden was. Toen ik later er achter kwam dat je er als vijfenvijftigplusser terecht kan, heb ik mij ingeschreven.”, aldus Nicole. Na een stage waarin Nicole twee weken op proef in het huis kwam wonen, besloten zowel zij als de groep dat het klikte en nam ze haar intrek in een vrijgekomen appartement.

Vooral de combinatie van een huurformule met gemeenschappelijk wonen voor ouderen is wat Abbeyfield uniek en aantrekkelijk maakt. “Voor alleenstaande ouderen is een woning kopen vaak financieel niet haalbaar.” De bewoners betalen ongeveer 800 euro huur per maand. Dat lijkt misschien veel voor een appartement van veertig tot vijftig vierkante meter, maar dat is inclusief de kosten voor nutsvoorzieningen, de gemeenschappelijke kosten en de maaltijden. 

Tijdens de rondleiding door het huis blijken de bewoners erg fier op hun thuis. Alle meubels en spullen in de gemeenschappelijke ruimtes zijn met de grootste zorg geselecteerd en alle bewoners mogen erover meebeslissen, “We willen natuurlijk niet dat het hier rommelig of te vol wordt”, zo stelt Nicole. De muur in de eetkamer is deels oranje en verder wit, “We zijn het nog niet helemaal eens over de kleur”, licht Marie-Jeanne toe. Trots tonen ze ook de goedgevulde spelletjeskast, “Voor als er kleinkinderen op bezoek komen of als we zelf een spel willen spelen”. 

Wat vonden de kinderen er eigenlijk van dat vader of moeder in een Abbeyfield-huis wilde gaan wonen? Negatieve beeldvorming rond woonzorgcentra blijkt hierin belangrijk: “Een familielid was eerder naar een woonzorgcentrum verhuisd, maar mijn kinderen hadden daar geen goede herinneringen aan. Sommige mensen zijn daar echt niet op hun plaats omdat ze niets meer om handen hebben en alles voor hen beslist en gedaan wordt. Mijn kinderen waren daarom blij dat ik een alternatief gevonden had en dat ik hier samenwoon met mensen die ik zelf gekozen heb en bovendien graag heb”, zegt Xavier (81). 

Marie-Jeanne valt hem bij: “Alleen de mensen van mijn eigen generatie begrijpen soms het idee van gemeenschappelijk wonen nog niet helemaal. Mensen van jongere generaties staan er meer voor open en zien er ook de voordelen van in. Die zijn maar wat jaloers op de tijd die ik overhoud, bijvoorbeeld doordat ik vanwege de gezamenlijke maaltijden maar af en toe hoef te koken.” 

Ouder worden komt helaas met gebreken. Wat als een van de bewoners plots toch zorg nodig heeft? “We hebben hier een goed systeem van wederzijdse hulp,  we kunnen geen zware zorgbehoeftes opvangen, maar bijvoorbeeld als een van de bewoners ziek is, dan helpen we elkaar”, aldus Xavier. Marie-Jeanne onderging nog recentelijk een oogoperatie en revalideerde thuis: “Iedere dag kwam er wel iemand vragen of ik hulp nodig had, of ik nog iets nodig had uit de winkel… Heel fijn was dat.” 

Dit 'samenhuisverhaal' is geschreven in 2017 en komt uit het samenhuizen archief.
Volg de Abbeyfield huizen op de website van Abbeyfield Vlaanderen.