Blogs

BLOG| Samenhuizenreis 2023

Bernard
Geplaatst op  

05/07/2023

Vorige maand bezocht Samenhuizen samen met 28 medereizigers 9 woongemeenschappen in Nederland en Duitsland: Zuiderveld en Ecodorp Boekel bij de noorderburen, eentje in Hannover, 5 in en rond Berlijn en een ecovillage in Bad Belzig. Het was een bont allegaartje van projecten: eerder groot en uitgesproken ecologisch, sommigen met een politiek activistisch kantje, enkelen met al een lange geschiedenis. 
Allemaal verbonden ze heel wat mensen, als bewoners en als medewerkers.

Wat blijft hangen?

Dat zal voor iedereen wel anders zijn maar enkele opmerkingen:

• Gehoord: “Na 2 jaar samenwonen hebben minder bewoners therapeuten nodig”
• Buren kunnen ook ‘lid’ worden van de woongemeenschap en deelnemen aan alle activiteiten en taken.
• De categorie 60+ is overal flink vertegenwoordigd (dus mensen denken vroeger na over later?)
• Verschillende Berlijnse woongemeenschappen organiseren zelf hun kinderopvang (Kita) binnen de gebouwen.
• In Berlijn wordt 10% van het wonen coöperatief georganiseerd.
• Hou rekening met de buurt, nodig hen uit, zorg ervoor dat ze bij je netwerk behoren.
• Beslissen in consent is bijna overal de gangbare beslissingswijze.
Het is interessant om te zien dat er (toch wel) veel mensen zijn die een betere wereld nastreven, op kleine schaal in en rond hun woning, maar ook ruimer in de buurt en de samenleving. Een groep levert daartoe meer (veer)kracht en doorzettingsvermogen.
De positieve energie was duidelijk aanwezig, ook in de bus, waar na de eerste rustige ritten de muziekinstrumenten boven kwamen en er gezongen werd van bezoek naar bezoek. De Samenhuizen community is weer wat rijker geworden, daar zijn we dankbaar voor.
Dank aan alle mede-reizigers!

De bezoeken

Ecodorp Zuiderveld, Nijmegen

Donderdag 8 juni

Dit was onze eerste stop na ons vertrek uit Antwerpen. Na een inleiding over de ontstaansgeschiedenis van dit Ecodorp komen diverse aspecten van hun organisatie aan de orde, o.a. de sociocratische beslisboom en het hergebruik van materialen. Het complex bestaat uit drie rijen aaneengeschakelde huizen met een centraal gelegen gemeenschapshuis volgens ontwerp van onze Peter Groot. Dit alles in een publiek toegankelijke grotendeels wilde tuin. Uitsluitend sociale huur. Meer informatie vind je op hun website.

Bijzonder:

sommige bewoners delen hun auto’s met anderen. Voor aansprakelijkheid en schade zijn er speciale verzekeringen: o.a. Vereniging Gedeeld Autogebruik.
Om meer feeling te krijgen voor groepsprocessen en gemeenschapsontwikkeling, nemen de bewoners deel aan voor ecodorpen ontwikkelde zgn. Clipstrainingen
Het internationale, interessante en informatieve CLIPS handboek kun je hier gratis downloaden
Voor de bewoners is er ook nog een klein winkeltje met biologische kruidenierswaren. Regelmatig is er een biologische markt. Maandelijks worden er rondleidingen gegeven.
Voor het bouwen van de gemeenschappelijke schuur kregen de bewoners een financiële ondersteuning van de windmolencoöperatie langs de A15.

WAK, Hannover, (Wohnen Am Klagesmarkt)

Vrijdag 9 juni

Na aankomst in Hannover zijn we na de lunch naar WAK gegaan en hebben daar een rondleiding gekregen in dit mooie complex (24 eenheden, huur). Ook hier kregen we eerst een uitgebreide uitleg over het complex en de vorm van samenleven volgens het cohousing principe. Het appartementengebouw lag aan een bijzonder mooie openbare binnentuin. Een goede verankering in de wijk is een extra aspect, hetgeen resulteert in ontwikkelde buurtactiviteiten. Er is een luxe parkeergarage die gedeeld wordt met het aanpalende kantoor van de verhuurder.
Meer info vind je hier.

Bijzonder:

omwonenden sluiten zich aan bij het bewonersnetwerk en maken gebruik van
de gemeenschappelijke ruimtes, bijvoorbeeld om Yogalessen te geven en een groep die
in het park een biologische markt organiseert, gaat er na afloop samen eten.

Regenbogenfabrik, Berlin


Deze coöperatie is opgericht door krakers van een oud fabriekscomplex, waar voorheen een stoomzagerij voor hout was gevestigd en later een fabriek voor lijm, verf en andere chemische producten. Er wonen 35 mensen. Het terrein is tegenwoordig een onderdeel van de lokale infrastructuur, een ontmoetingsplek, een speelplaats en opvangcentrum voor kinderen, een ontmoetingsplaats voor de buurt, festivallocatie en bioscoopcultuur. Er is geen overkoepelend bestuur. Alle beslissingen worden democratisch naar het sociocratisch principe genomen. Alle werknemers krijgen hetzelfde loon. Wij kregen een uitgebreide lezing in een donkere zaal over het geheel. Er is een prettige sfeer met veel groen.
Alle info vind je hier.

Bijzonder:

Het project heeft een eetcafé dat dagelijks gerund wordt door een andere groep. Toen wij er waren door een groep van vluchtelingen.

Spreefeld, Berlin

Zaterdag 10 juni

Op een prachtig terrein aan de oever van de Spree is dit project gerealiseerd:
gemeenschappelijk wonen (coöperatief) en werken. Naast de individuele appartementen
is er in ieder gebouw een verdieping voor een woongroep Die bestaat uit een centrale
keuken/ontmoetingsruimte met erom heen gelegen studio’s.
Verder zijn ruimten beschikbaar voor het bedrijfsleven, openbare en nog niet vaststaande doelen. Deze ruimten in de onderste lagen kunnen flexibel ingevuld worden. De gebouwen beschikten
over grote met groentebakken ingerichte dakterrassen.

Er ligt ook een gemeenschappelijk zwembad en botenhuis. De parkachtige ruimte tussen de gebouwen is openbaar toegankelijk evenals het strand aan de Spree. Alleen milieuvriendelijke bouwmaterialen worden gebruikt. De beslisstructuur is op basis van sociocratie. Doordat alle bomen tijdens de bouw gespaard zijn is het terrein een groene en koele plek midden in het centrum van Berlijn.
Meer info over het project vind je hier!

Bijzonder:

Aanvankelijk was het project helemaal coöperatief.
Door de ontwikkelingen en de stijgende verkoopprijzen op de woningmarkt wilde een aantal mensen de vrijheid hebben hun woningen voor het vijfvoudige te kunnen verkopen
(Het coöperatieve deel bestaat nu uit de drie woongroepen die ook de gemeenschappelijke delen beheren.)

Forum Kreuzberg, Berlin


Is een grootschalige woongemeenschap, gehuisvest in een groot huizenblok, eigenlijk een dorp in de stad in het hart van de wijk Kreuzberg.
Gesticht vanuit antroposofische ideeën. Er wonen zo’n 170 mensen in 90 wooneenheden. Er is een theater, toneelopleiding, mogelijkheid om vele ambachten te leren, o.a. pottenbakken, naaien, schilderen, kunstsmeden en houtbewerken. Er is een artspraktijk, restaurant en studieruimten.

We kregen eerst een nogal technische lezing aangeboden over de manier hoe zij omgaan met diverse energie concepten. Daarna was er een rondleiding door de gebouwen.
Dagelijks krijgt Forum Kreuzberg aanvragen om hier voor een schappelijke prijs te mogen wonen. Er is geen wachtlijst, maar het forum zoekt zelf de mensen uit die de gemeenschappelijkheid ook in de toekomst kunnen dragen. Om het geheel draaiende te houden zijn er 18 werkgroepen.
Meer info

Bijzonder:

Er is een kleine goed geoutilleerde zelfbedieningswinkel Vorratskammer) zonder personeel. Een ruimte in de plint wordt verhuurd aan een Museumpje over het kapitalisme.

Lebenstraum Johannisthal, Berlin


Een totaal andere kleine ecologische woongemeenschap in Treptow, een buitenwijk van Berlijn.
De 20 huizen met 22 wooneenheden zijn rondom een gemeenschapshuis met ecologische bouwstoffen gebouwd, zoals hout, stro en leem.
De samenwoning is van het cohousing type. We kregen een rondleiding op het terrein. Ook hier hebben we, zoals eigenlijk alle andere projecten, geen woningen van binnen gezien. Opvallend is hun energieconcept, een ondergronds "wijkverwarming" gestookt met, nu nog biomassa.
Meer lees je hier.

Bijzonder:

'Baupreizen sind immer hoch’ zei de presentator. Het mooie cohouse met klusruimte hadden ze afgebouwd met een prijs die ze binnen sleepte n d oor mee te doen aan een aan een wedstrijd van Ikea over toekomstig wonen.
Besluitvorming:
75 voor financiële kwesties, 50% voor andere zaken. Veto kan ook, maar dan moet je wel binnen twee weken met alternatief komen.

UFA Fabrik Berlin

Zondag 11 juni

In 1979 is door late hippies het terrein van het voormalige UFA Filmlab gekraakt. Na een
gedoogperiode is het nu een professioneel cultureel bedrijf en er leeft op dit terrein van 18.00 vierkante meter een uitgebreide culturele, werk en leefgemeenschap. Er wonen 30 mensen en er werken er 200. Er is een restaurant, bakkerij, buurthuis, winkel en B&B.

Ook hier is een ruim aanbod van kunst en cultuur. Er is een super professioneel openluchttheater gevestigd onder een groot tentdak. En nog veel meer activiteiten, zoals (kinder) circus, concerten, kinderboerderij, workshops, kledingmarkt etc. Dat levert een jaarbezoek op van 200.000 mensen. We kregen na een inleiding een rondleiding over het terrein en het groene, inmiddels wat geel geworden, dak. Er is ook een proeflab voor ecologie aanwezig.
Meer info

Bijzonder:

Aanvankelijk alle inkomsten en uitgaven resp. in en uit één pot. Nu, heeft ieder onderdeel zijn eigen verdienmodel. De UFA Fabriek is het resultaat van een continu zoekproces van wat goed is voor de bewoners en voor het project.

Quote van de dag:
Als je iets wilt doen (geld verdienen): You have to be on stage Als je iets goeds wilt doen
’you need a culture’

Bijv.: als je een ecologisch product wilt aanbieden, combineer dat dan met een
muziekfestival. Dat laatste trekt mensen aan.

ZEGG, Badd Belzig


Op het terrein van een voormalig Nazi sportkamp en een Oost-Duitse geheime politie faciliteit heeft ZEGG het land en de gebouwen geregenereerd met een ecologische rioolwaterzuiveringsinstallatie, koolstofneutrale verwarming, geïsoleerde gebouwen en biologische tuinen.

Er wonen en werken ruim 100 mensen. Zij laten zich leiden door zeven leidende waarden:
liefde, spiritueel bewustzijn, gemeenschap, verantwoordelijkheid voor de toekomst van het leven, experiment, effectiviteit en rijkdom. ZEGG biedt een groot programma aan cursussen op allerlei gebied: communicatie, muziek, spiritualiteit, liefde, persoonlijke groei en ecologie. Na een rondleiding op het terrein kregen wij een interessante beschouwing over het begrip sociocratie en hoe zij daar mee omgaan.
Hun website.

Bijzonder:

zelf kregen we een crash course in sociocratie. Een Rotterdamse
besluitvormingsmethode gebaseerd op gelijkwaardigheid.

Ecodorp Boekel

Maandag 12 juni

Over dit totaal eco-project kregen we in het aanpalende natuurvriendenhuis een bevlogen verhaal van oprichter Ad Vlems. Daarna bezochten we in twee groepen de woningen en de voedseltuin.
De drie cirkels van woningen zijn door architectenbureau Huub van Laarhoven principes ontworpen vanuit de principes van ‘helend bouwen’.
De voedseltuin vertrekt vanuit de gedachte om zoveel mogelijk voedsel zelf te produceren.
Op hun uitgebreide website vind je meer info.

Bijzonder:

Ecodorp Boekel heeft voor een experimentele klimaatinstallatie 2,5 miljoen aan Europees geld weten te bemachtigen. De subsidieaanvraag werd opgesteld door een extern bureau (no cure,no pay).

Dit blog artikel werd geschreven met de hulp van Cees Steeg, een van de medereizigers op onze reis. Samen met Peter Camp werkt hij aan een nieuw gemeenschappelijk woonproject Cohousing-Arnhem (Nederland).
Dank aan alle mede-reizigers, tot volgend jaar!

Als je vragen hebt over gemeenschappelijk wonen in binnen of buitenland, aarzel dan niet om ons een mailtje te sturen naar info@samenhuizen.be dan helpen we je graag verder.

Lees onze andere nieuwtjes